یادداشت وحیدجلیلی به مناسبت ورود هیئت فرانسوی به مشهد

وحید جلیلی به مناسبت ورود هیئت فرانسوی به مشهد یادداشتی نوشته است.

در فرانسه تک درختی است که ایرانی ها آن را بیش از فرانسوی ها می شناسند. زیر آن درخت قوانینی به جهان اعلام شد که تاریخ را مثل قوانین نیوتن دوپاره کرد. طرفه اینکه جاذبه ‌نیوتنی هم با یک درخت سیب نسبت داشت. در روزهایی که بزرگترین فیلسوف معاصر فرانسه در خیابان های تهران حیرت کرده بود که «ایرانی ها چه رویایی در سر دارند»؟ بزرگ ترین فیلسوف معاصر ایران زیر آن درخت سیب در نوفل لوشاتو نشسته بود و با آرامشی شگفت انگیز به پرسشی که جانِ میشل فوکو را بی قرار کرده بود پاسخ می گفت.

سال 1979 تمام شد و از آن سال برای فرانسوی ها از تکاپوی فوکو در تهران پست مدرنیسم به یادگار ماند و برای ایرانی ها از آرامش امام در پاریس؛ انقلاب پیروز اسلامی.

***

حالا 36 سال گذشته است. امروز یک هیئت فرانسوی وارد مشهد می‌شود. ایرانی ها دوست داشتند فرانسه را با نوفل لوشاتو در خاطره خود ثبت کنند. در بسیاری از شهرهای ایران خیابان یا میدانی به نام این روستای حومه ی پاریس نامگذاری شده است. در مشهد نیز در کناره ی میدان «جمهوری اسلامی» شهرکی است که مشهدی ها آن را نوفل لوشاتو نامیده اند. بعضی از خیابان های این شهرک به نام شهدایی است که با شلیک اگزوست های فرانسوی تکه تکه شده اند. در در همین شهرک 27 سال پس از پایان جنگ صدای سرفه هایی شنیده می شود که هدیه ی بمب های شیمیایی میراژها و سوپر اتاندارد های فرانسوی به جوان های ایرانی است.

ژیسکار دستن و میتران و شیراک و سارکوزی و اولاند ترجیح دادند با صدام و رجوی، سرکردگان جنگ و ترور عکس یادگاری بگیرند. امروز وقتی هواپیمای هیئت شصت نفره فرانسوی در فرودگاه شهید هاشمی نژاد مشهد به زمین می نشیند شاید کسی نباشد برای آنها توضیح دهد که این خطیب و نویسنده محبوب مشهدی توسط کسانی ترور شد که در پاریس به پارلمان دعوت می شوند تا راجع به مبارزه با تروریسم سخنرانی کنند. هیئت فرانسوی احتمالا از همان خیابان هایی عبور خواهد کرد که در آن زنان و دانشجویان و مغازه داران و نماینده های مشهد به دست تروریست های تحت الحمایه پاریس ترور شدند. مشهدی ها اما هیچ کدام از خیابان های شهر را اگزوست و سوپر اتاندارد و بمب شیمیایی و حقوق بشر فرانسوی و تروریسم پاریسی نام گذاری نکردند. هیئت فرانسوی در گشت و گذار خود در شهر به روشنی می تواند ببیند که علیرغم بیش از 30 سال تلاش شگفت انگیز غرب از انگلیس و فرانسه و آلمان تا خود شیطان بزرگ برای ناامن و ویران کردن ایران با قتل عام و ترور و جنگ و بمب شیمیایی و تحریم و شانتاژ و ... شهرک نوفل لوشاتو همچنان زیر پرچم پرافتخاری که در میدان جمهوری اسلامی در اهتزاز است در امنیت و آبادانی به سر می برد.

اگر این هیئت، ایران را فقط در فیلم های جشنواره سیاسی «کن» دیده باشد احتمالا از تماشای ایران واقعی یکه خواهد خورد. رنگین کمان پرنشاط زائران حرم رضوی از همه اقوام و اقالیم ایران ویترین مناسبی است که کاهنان معبد ایفل، اوهامی را که راجع به جمهوری اسلامی پراکنده اند با واقعیتزندگی ایرانی مقایسه کنند. کمی آن طرف تر از شهرک نوفل لوشاتو این روزها مشهد در عید دفاع مقدس «داستان ایستادگی» را در پای کوهسنگی روایت می کند. اگر هیئت فرانسوی از تناردیه ها و میتران ها و ژاورها و شیراک ها و دون ژوان ها و سارکوزی ها و ... تشکیل شده است که هیچ ولی اگر ژان وال ژان ها و فرانتس فانون ها و کمال کورسل ها به مشهد آمده اند قدم شان روی چشم و آن ها را به تماشای نمایش شهدای غواص دعوت می‌کنیم.

بیانات امام خامنه ای درباره حادثه منا

بسم‌الله‌الرّحمن‌الرّحیم‌
 ...دلهای ما پر از اندوه و پر از غم است به‌خاطر این حادثه‌ی تلخی که در منا اتّفاق افتاد و به‌معنای واقعی کلمه عید را عزا کرد. هر سال در موسم حج، مثل این روزهایی که اعمال حج و مناسک حج تمام شده است، کشور در یک شادی عمومی قرار دارد؛ حاجی‌ها برمیگردند، خانواده‌ها خوشحالند؛ پدرانشان، فرزندانشان، همسرانشان می‌آیند؛ خانواده‌ها خوشحالی میکنند که [حاجیانشان‌] آمدند، حج گزاشتند، موفّق شدند. هر سال این‌جور است؛ اوقات شادی است. امسال این اوقات شادی تبدیل شده به اوقات غم. در بسیاری از استانهای کشور، عدد کشته‌شدگان و جانباختگان بالا است و جنازه‌ها را باید بیاورند؛ دلها واقعاً در این ایّام داغدار است. خب انسان نمیتواند لحظه‌ای خود را از این غم فارغ بداند و دائم در این چندروزه این غم در دلهای ما و دیگران سنگینی میکند. آنچه حالا نتیجه باید گرفت، این است که مسئولیّت این حادثه‌ی سنگین و این فاجعه‌ی بزرگ بر دوش حکّام عربستان است؛ باید مسئولیّتشان را قبول کنند نسبت به این قضیّه، اینکه فرافکنی کنند و دائم این [و آن‌] را متّهم کنند و مدام خودشان از خودشان تعریف کنند کارهایی نیست که به جایی برسد؛ این فعّالیّتهای عقیمی است. بالاخره دنیای اسلام سؤال دارد. بیش از هزار کشته از کشورهای مختلف اسلامی در یک حادثه‌ای، شوخی است؟ از کشور ما هم خدا میداند چند صد کشته! حالا مفقودین هنوز معلوم نیست کجا هستند؛ ممکن است عدّه‌ی بسیاری از اینها [جزو] جان‌باختگان باشند. چند صد کشته در یک حادثه -حادثه‌ی حج- چیز کوچکی است؟ شوخی است؟ دنیای اسلام باید برای این فکر کند؛ و اوّلین مطلب هم همین است که سعودی‌ها باید بپذیرند مسئولیّت خودشان را، و به لوازم این پذیرشِ مسئولیّت باید عمل بشود. اینکه به جای عذرخواهی از امّت اسلامی و به جای عذرخواهی از خانواده‌ها، شروع کنند مدام همین‌طور حرف زدن به این و آن و متّهم کردن و مانند اینها، راه به جایی نخواهد برد و ملّتها به‌طور جدّی دنبال میکنند؛ این قضیّه فراموش نخواهد شد. امیدواریم ان‌شاءالله خداوند خیرْ مقدّر کند.

معضلات اجتماعی درایران ونقش وجایگاه روانشناسان درحل آنها

 

یکی ازوظایف اصلی جامعه شناسان،مطالعه جامعه ورصدمشکلات ومعضلات اجتماعی وارایه راه حل ووتصمیم سازی برای مدیران وسیاستگذاران است.هرچقدر دردستگاه های مرتبط باعرصه فرهنگ وجامعه ،دیدگاه جامعه شناسانه وجودداشته باشد مسلما" کارآمدتر خواهندبود.

دروضعیت کنونی کشور،معضلات اجتماعی مثل اعتیاد،بیکاری،بالارفتن سن ازدواج،افزایش نرخ طلاق،کاهش شدید نرخ رشدجمعیت،تضعیف اخلاق درجامعه و...وجوددارد که برای حل هرکدام ازآن ها،باید جامعه شناسان نقش موثری ایفا کنند.مثلا" یک جامعه شناس بامطلعاتش یکی ازدلایل بالارفتن سن ازدواج را،توقعات غیرمعقول وسختگیری خانواده ها می یابد واو برای اصلاح این روندراه حل می دهد.

درکشور ما نهادهایی مانند:شورای عالی انقلاب فرهنگی،وزارت ارشاد،آموزش وپرورش،وزارت علوم،وزارت بهداشت،وزارت رفاه،وزارت کشور،قوه قضاییه،نیروی انتظامی وسایر نهادهای مرتبط با فرهنگ جامعه،مسئولیت پیشگیری،مدیریت ورفع این معضلات را برعهده دارند.

مثلا" یکی ازوظایف وزارت ارشاد،((تدوین استراتژی بخش فرهنگ وهنر درراستای پیشگیری ازآسیب های اجتماعی وارائه پیشنهادهای فرهنگی وتبلیغاتی وآموزشی وحمایت ازتولیدات بامضامین پیشگیری ازآسیب های اجتماعی))است.

به نظر می آید دراین نهادها جامعه شناسان جایگاه درخور وبایسته ای ندارند.وافراددیگری تصمیم ساز وتصمیم گیر هستند که دید جامعه شناسانه ندارند.مثلا" دروزارت علوم که باقشر جوان ودانشجو که با معضلات فراوان روبروست بعضا"افرادی ازرشته های فنی یا تجربی وغیرمتخصص استراتژی راتعیین می کنند. یادر وزارت بهداشت که بیشتر نگاه های پزشکی وجوددارد تا نگاه جامعه شناسانه.وهمچنین نگاه های پلیسی درنیروی انتظامی.

به نظرم عدم وجود جایگاه مناسب برای جامعه شناسان،به  نگاه نادرست وسطحی جامعه ومسئولان درطول سالیان دراز به این مسائل که وجود جامعه شناسان راضروری نمی دانند وهمچنین کم کاری و بعضا" بی تفاوتی خودجامعه شناسان درمعضلات اجتماعی، برمی گردد.